İş dünyasında, bazen çalışanların çeşitli nedenlerle işe gelmemesi veya işin aksaması durumu söz konusu olabilir. İşte tam bu noktada, telafi çalışması devreye girer. Peki, telafi çalışması nedir ve nasıl uygulanır? Bu yazımızda, telafi çalışması ile ilgili tüm merak edilenleri ele alıyoruz.

Telafi Çalışması Nedir?

Telafi çalışması, işveren ile çalışan arasında belirli bir işin eksik yapıldığı durumlarda, eksik kalan zamanın sonradan çalışılarak telafi edilmesidir. Bu uygulama, işçinin normal çalışma süresi dışında çalışmasını gerektirir, ancak işverenin talebiyle ve çalışan ile karşılıklı anlaşarak yapılan bir uygulamadır.

Telafi Çalışmasının Yasal Dayanağı

Telafi çalışması, Türk İş Hukuku’nda 4857 sayılı İş Kanunu ile düzenlenmiştir. İş Kanunu'nun 64. maddesinde, telafi çalışmasının nasıl yapılacağına dair kurallar belirlenmiştir. Telafi çalışması, işyerindeki olağanüstü durumlar veya zorlayıcı nedenlerle işin aksaması durumunda uygulanabilir. Bu durumda, çalışanın eksik kalan süreyi telafi etmesi sağlanır.

Telafi Çalışmasının Şartları

Telafi çalışmasının uygulanabilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekir:

1. İşçinin Rızası: Telafi çalışması, işçinin rızası ile yapılmalıdır. Çalışan, telafi çalışmasına kendi isteğiyle katılmalı ve fazla mesai ücreti almadan çalışmayı kabul etmelidir.
2. İşverenin İhtiyacı: İşveren, telafi çalışması yapılmasını talep edebilir, ancak çalışan bunun için onay vermelidir. Telafi çalışması, işin devamlılığını sağlamak için gereklidir.
3. Fazla Çalışma Süresinin Sınırları: Telafi çalışması, yasal çalışma sürelerine uygun olmalıdır. İş Kanunu’na göre, bir işçinin haftalık çalışma süresi 45 saati geçemez. Telafi çalışması da bu sınırları aşamaz.
4. Çalışma Saatlerinin Düzenlenmesi: Telafi çalışması, normal çalışma süresi dışında yapılacaksa, işçinin sağlık ve güvenliğini göz önünde bulunduracak şekilde planlanmalıdır. Bu nedenle, işçi sağlığına zarar vermeyecek şekilde düzenlemeler yapılması önemlidir.

Telafi Çalışmasının Uygulama Alanları

Telafi çalışması, genellikle şu durumlarda uygulanır:

• İzin Kullanımı: Çalışan bir nedenle izin almışsa (örneğin hastalık, kişisel nedenler veya yasal izin), izin günü sonrası o eksik zaman telafi edilmek üzere düzenlenebilir.
• Doğal Afet ve Olağanüstü Durumlar: Deprem, sel gibi olağanüstü durumlar nedeniyle işyerinde duraklama yaşanmışsa, bu süreler telafi çalışması ile giderilebilir.
• İş Yerindeki Aksamalar: Üretim aksaması veya benzeri sebeplerle işin tamamlanması zamanında gerçekleşmemişse, telafi çalışması yapılabilir.

Telafi Çalışması ile İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Fazla Mesai Ödemesi: Telafi çalışması normalde fazla mesai ücreti gerektirmez. Ancak, eğer çalışan, normal çalışma saatlerini aşan bir süreyle çalışıyorsa, fazla mesai ücreti ödenmesi gerekir.
• Sağlık ve Güvenlik: Çalışanların fazla mesai yaparken sağlığı ve güvenliği ön planda tutulmalıdır. Uzun süreli çalışmalarda işçi sağlığı göz ardı edilmemeli, çalışma süreleri sağlıklı bir şekilde planlanmalıdır.
• İzin Hakkı: Telafi çalışması, çalışanın yıllık izin hakkını etkilemez. Çalışan, telafi çalışması nedeniyle yıllık izinden feragat etmemelidir.